Wilde narcis - Narcissus pseudonarcissus subsp. pseudonarcissus Trompetnarcis - Narcissus pseudonarcissus subsp. major

Frysk Wylde titelroas en Giele titelroas

English Wild Daffodil and Spanish Daffodil

Français Narcisse jaune et Grande Jonquille

Deutsch Gelbe Narzisse und Trompeten-Narzisse

Synoniemen

Familie Amaryllidaceae (Narcisfamilie)

Naamgeving (Etymologie) Narcissus was de zoon van de riviergod Cephisus en de nimf Liriope. Pseudonarcissus betekent valse of geen echte narcis (werd bekend andere al Narcis waren genoemd). Major betekent groter.

Ondersoorten Er komen bij ons twee ondersoorten voor. Wilde narcis (Narcissus pseudonarcissus ssp. pseudonarcissus) en de gekweekte en vaak verwilderde Trompetnarcis (Narcissus pseudonarcissus ssp. major).

Kruising Wilde narcis kan een kruising vormen met Witte narcis (Narcissus x incomparabilis)

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur Overblijvend.

Plantvorm Geofyt.

Hoofdbloei Maart t/m mei. Trompetnarcis bloeit gemiddeld iets later dan Wilde narcis.

Afmeting 15-60 cm.

Wilde narcis

Wortels bollen en nevenbollen. Vaak groeit Wilde narcis in groepen.

Wilde narcis

Stengels Een rechtopstaande bloeistengel.

Wilde narcis

Bladeren Giftig. De wortelstandige bladeren zijn meestal grijsgroen. Ze zijn lijnvormig en worden 0,6-1,5 cm breed.

Wilde narcis

Bloemen Tweeslachtig. De knikkende of recht afstaande bloemen staan meestal afzonderlijk. Ze hebben lichtgele bloemdekslippen en een heldergele bijkroon, die naar boven maar een klein beetje is verwijd. De bloemsteel is 3-12 mm lang. De stijl is draadvormig en heeft een drielobbige stempel.
Trompetnarcis. De bloemstelen steken duidelijk boven de bladeren uit. Zowel de bloemdekbladen als de bijkroon zijn heldergeel. De bijkroon wordt naar boven toe wijder.

Wilde narcis

Vruchten en zaden Een doosvrucht met een vliezige wand. De zaden zijn zwart. Eenzaadlobbig.

Biotoop

Bodem Zonnige of licht beschaduwde plaatsen op matig vochtige tot vrij natte, matig voedselarme tot matig voedselrijke, neutrale tot vaak zwak zure, humeuze grond (zandig leem, leem en laagveen).

Groeiplaatsen Beekdalgrasland, bergweiden, bermen, lichte loofbossen, bij buitenplaatsen, moerasbossen, bosranden, bosjes, soms op enigszins ruderale plaatsen en hellingen.

Verspreiding

Wereld Wilde narcis. West-Europa, van Groot-Brittannië en Nederland tot in Midden-Spanje, oostelijk tot in Beieren en Italië. In andere delen van Europa plaatselijk verwilderd, evenals in o.a. Noord-Amerika.
Trompetnarcis. Oorspronkelijk uit Zuidwest-Europa.

Wilde narcis

Trompetnarcis

Nederland Wilde narcis. Inheems. Vrij zeldzaam.
Trompetnarcis. Niet ingeburgerd. Vrij algemeen.

Wilde narcis

Trompetnarcis

Vlaanderen Wilde narcis. Inheems. Zeldzaam.
Trompetnarcis. Niet ingeburgerd. Vrij algemeen.
Wallonië Wilde narcis. Inheems. Vrij algemeen.
Trompetnarcis. Niet ingeburgerd. Zeldzaam.

Wilde narcis

Trompetnarcis

Wetenswaardigheden en toepassingen

De geslachtsnaam van de plant komt van de Griekse jongeling Narcissus, de zoon van de riviergod Cephisus. De nimf Echo wedijverde met vele andere nimfen om de gunsten van de jongeman. Helaas leek Narcissus niet in staat ook maar iemand te beminnen. Echo liet deze beledigende afwijzing niet op zich zitten en nam op originele wijze wraak. ze zorgde ervoor dat Narcissus verliefd werd op zijn eigen spiegelbeeld. De jongen kwijnde tenslotte geheel weg omdat hij zijn spiegelbeeld niet kon bereiken. Op de plaats waar hij overleed ontsproot de gele narcis uit de grond. Met Echo liep het eveneens slecht af. ze treurde zo om het verlies van Narcissus dat ze wegkwijnde, tot tenslotte alleen haar stem overbleef. In de Middeleeuwen werd de knol gebruikt in sommige homeopathische medicijnen bij ademhalingsmoeilijkheden. De gele narcis werd vaker uitwendig toegepast bij de behandeling van roos en kleine snij- en schaafwonden. Het sap van de plant bevat echter calciumoxalaat, wat irriterend kan werken op de huid.

2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl