| 
| 
|
|
|
Wilde lijsterbes - Sorbus aucuparia | |
Frysk Koetsebeibeam
English Rowan
Français Sorbier des oiseleurs
Deutsch Eberesche
Synoniemen
Familie Rosaceae (Rozenfamilie)
Naamgeving (Etymologie) Sorbus komt van sobere (opslurpen). Aucuparia is afgeleid van het Latijnse woord aucupium (vogelvangst). De boom trekt vogels aan en vogelvangers gebruikten de bessen als lokaas bij de vangst van lijsterachtigen.
Uitgebreide beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur Overblijvend.
Plantvorm Fanerofyt.
Hoofdbloei April t/m juni.
Afmeting 3-9 meter.
|
|
|
|
|
|
Wortels Vanuit de horizontale hoofdwortels groeien veel dunne zijwortels loodrecht omlaag.
|
|
Stam De schors is glad en grijs met een paar horizontale lenticellen.
|
|
|
|
|
|
Takken Jonge takken zijn dicht zacht behaard. Ook de knoppen zijn behaard, maar niet kleverig.
|
|
|
|
|
|
Bladeren De verspreidstaande, langwerpige bladeren zijn geveerd met negen tot negentien tegenoverstaande deelblaadjes (2-6 cm lang) en een topblaadje, dat hoogstens net zo groot is als de andere deelblaadjes. Aan beide zijden zijn ze tot aan de voet gezaagd en ze zijn iets grijsachtig door een dichte zachte beharing.
|
|
|
|
|
|
Bloemen Tweeslachtig. Rijkbloemige tuilen met witte, 0,8-1 cm grote bloemen. Elke bloem heeft vijf kroonbladen, vijf fijn behaarde kelkbladen en een stamper met drie of vier stijlen. Het vruchtbeginsel is onderstandig en er zijn veel meeldraden.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden Een pitvrucht. De zwak giftige, bolvormige, oranje tot vuurrode bessen worden 0,6-1 cm in doorsnee. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
|
| |
Biotoop
Bodem Zonnige of licht beschaduwde plaatsen op droge tot soms vrij natte, meestal voedselarme tot matig voedselrijke, zure tot zwak zure grond met een matig tot slecht verterende strooisellaag (zand, leem en veen, zelden op klei of mergel).
Groeiplaatsen Lichte loofbossen, bosranden, houtwallen, heggen, heide, duinen, slootkanten, beekwanden, langs greppels, oud trilveen en veenmosrietland.
Verspreiding
Wereld Oorspronkelijk uit Europa en Azië.
Nederland Inheems. Algemeen.
Vlaanderen Inheems. Algemeen.
Wallonië Inheems. Algemeen.
Wetenswaardigheden
Men plantte de boom vroeger vaak bij het huis of de kerk om heksen op een afstand te houden en om dezelfde reden omringde men bronnen met Wilde lijsterbessen. De Lijsterbes wordt veel als straatboom in steden gebruikt, vooral vanwege zijn smalle vorm, waardoor hij weinig ruimte nodig heeft. Soms bereidt men uit de bessen een gelei die goed bij wild smaakt en veel vitamine C bevat. Vroeger maakte men er een drank uit die scheurbuik moest voorkomen. Van het buigzame, geelgrijze hout maakte men handgrepen voor gereedschap en men sneed er beeldjes uit.
2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl