Veenorchis - Dactylorhiza sphagnicola

Frysk

English

Français Dactylorhize des sphaignes (Orchis des sphaignes)

Deutsch Moor-Knabenkraut

Synoniemen Orchis sphagnicola, Dactylorhiza majalis subsp. sphagnicola

Familie Orchidaceae (Orchideeënfamilie)

Naamgeving (Etymologie) Dactylorhiza is afgeleid van het Oud-Griekse dactylus (teen of vinger) en rhiza (wortel). Het slaat op de vingervormige wortelknollen. Sphagnicola betekent bewoner van sphagnum-venen (veenmos).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur Overblijvend.

Plantvorm Geofyt.

Hoofdbloei Mei en juni.

Afmeting 30-40, soms tot 60 cm.

Jan Hein van Steenis - cc by-nc-sa 3.0 nl	Tsungam - cc by-sa 4.0
Tsungam - cc by-sa 4.0	Tsungam - cc by-sa 4.0

Wortels Een vingervormige wortelknol.

Orchis Herbarium - Public Domain	Herbarium A.Jans - cc by-sa 4.0
Herbarium N.Cnops - cc by-sa 4.0	Herbarium N.Cnops - cc by-sa 4.0

Stengels Een stijve, holle bloemstengel.

Kari Pihlaviita - cc by-nc 4.0	Tsungam - cc by-sa 4.0
Frank Vassen - cc by 2.0	Hans Dekker - freenatureimages.eu

Bladeren De vier verspreidstaande, lijnvormige of lancetvormige, rechtopstaande bladen zijn niet gevlekt. De onderste twee bladen worden tot 24 cm lang en zijn maar 2 cm breed. Het tweede blad is meestal langer dan het eerste, met een spitse top en is iets kapvormend. Het derde blad is tot 3 cm breed en schedevormend en het vierde blad is tot 1,5 cm breed en aangehecht. Het grootste stengelblad is zes tot veertien keer zo lang als breed. Vaak komen hogerop nog enkele kleinere schutbladachtige bladen voor. Van de echte schutbladen zijn de onderste veel langer dan de vruchtbeginsels en dikwijls roze gerand.

Tsungam - cc by-sa 4.0	Orchi - cc by-sa 3.0
Orchi - cc by-sa 3.0	Theo Muusse - verspreidingsatlas.nl

Bloemen Tweeslachtig. Een tot 9 cm lange, dicht- en rijkbloemige aar met lichtroze bloemen, die boven de bladeren uitsteekt. De zijdelingse kelkbladen zijn afstaand of naar achter geslagen en vertonen soms een donkerder tekening. De lip is meer breed dan lang, weinig gedeeld, met een gave of soms iets gekartelde rand en in het midden bijna wit. Het honingmerk bestaat uit iets donkerder stipjes en streepjes. De spoor is korter dan het vruchtbeginsel.

Gilles San Martin - cc by-sa 2.0	Gilles San Martin - cc by-sa 2.0
Orchi - cc by-sa 3.0	Orchi - cc by-sa 3.0

Vruchten en zaden Een doosvrucht. De zaden zijn stoffijn. Eenzaadlobbig.

Wil Quaedackers - cc by-nc-nd 4.0

Biotoop

Bodem Zonnige, vaak iets open plaatsen op vochtige tot natte, matig voedselarme, zwak zure tot zure grond.

Groeiplaatsen Hoogveen, zure veenmoerassen, trilvenen en langs heidevennen.

Verspreiding

Wereld Noordwest-Europa.

Dactylorhiza sphagnicola

Dactylorhiza majalis subsp. sphagnicola

Nederland Inheems. Zeer zeldzaam.