Wilde planten in Nederland en België

Stinkende ballote - Ballota nigra subsp. meridionalis

Frysk-Stanknettel

English-Black Horehound

Français-Ballote fétide

Deutsch-Stinkende Schwarznessel

Synoniemen-Ballota nigra subsp. foetida, Ballota alba

Familie-Lamiaceae (Lipbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Ballota is mogelijk afgeleid van het Griekse ballo (ik steek) en ous (oor). Bij oorziekten werd het blad in het oor gestoken. Nigra betekent zwart en meridionalis betekent zuiden of 's middags (meridiaan).

Ondersoort-De andere ondersoort is Echte ballote (Ballote nigra subsp. nigra). Deze ondersoort is niet ingeburgerd in Nederland en België, maar komt soms wel adventief (tijdelijk) voor. Ballote nigra subsp. nigra heeft 1,5-3 mm lange kelktandnaalden.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm- Hemikryptofyt.

Hoofdbloei-Juni t/m november.

Afmeting-60-90 cm.


kuleuven-kulak.be/bioweb


Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0


Malcolm Storey - bioimages.org.uk - cc by-nc-sa-2.0 uk


Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0

Stengels-De vierkantige, sterk behaarde stengels staan rechtop. De stengeltop met bladen steekt boven de schijnkransen uit. De plant ziet er bossig uit en verspreidt een sterke geur.


kuleuven-kulak.be/bioweb


kuleuven-kulak.be/bioweb


kuleuven-kulak.be/bioweb


Aroche - cc by-sa 3.0

Bladeren-De kort gesteelde, kruisgewijs tegenoverstaande bladen zijn eirond, spits of de onderste zijn stomp. Ze zijn grof gekarteld-gezaagd en hebben een wigvormige, afgeronde of afgeknotte voet. Vooral bij het wrijven van een blad ruik je een sterke geur. De bladen lopen door tot boven de bloeiwijze.


© Peter Meininger - verspreidingsatlas.nl


kuleuven-kulak.be/bioweb


kuleuven-kulak.be/bioweb


kuleuven-kulak.be/bioweb

Bloemen-Tweeslachtig. De kort gesteelde bloemen staan naar één kant gekeerd met vier tot tien bij elkaar in een schijnkrans in de oksels van gewone bladen. Ze zijn vuilroze, lichtpaars of heel soms wit en 1-2 cm lang. De onderlip heeft drie lobben met een duidelijk honingmerk. De kelk, met vijf driehoekige tanden, is trechtervormig, heeft tien nerven en is begroeid met klierharen. Bloemen met vier meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel met een stijl en twee stempels.


© Peter Meininger - verspreidingsatlas.nl


© Peter Meininger - verspreidingsatlas.nl


kuleuven-kulak.be/bioweb


kuleuven-kulak.be/bioweb

Vruchten en zaden-Een splitvrucht. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.


kuleuven-kulak.be/bioweb


Malcolm Storey - bioimages.org.uk - cc by-nc-sa-2.0 uk


Emmanuel Stratmains - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige of licht beschaduwde, wat open plaatsen op matig droge tot matig vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkrijke, vaak omgewerkte grond (zand, zavel, klei, löss, mergel en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen-Bermen, langs paden, dijken, stadswallen, tegen oude muren, mergelrotsen, bosranden, heggen, struwelen, humeuze ruigten, puin, bij mesthopen, spoorwegterreinen, braakliggende grond, plantsoenen, binnenduinen, kalkgroeven en aan de voet van kalkhellingen.

Verspreiding

Wereld-Europa, behalve in de meest noordelijke en westelijke delen.

Nederland-Archeofyt. Vrij algemeen.

Vlaanderen-Archeofyt. Vrij algemeen.

Wallonië-Archeofyt. Vrij algemeen.

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl