Stengelomvattend havikskruid - Hieracium sectie Amplexicaulia

Frysk:

English: Amplexicaul Hawkweed

Français: Épervière amplexicaule

Deutsch: Stängelumfassendes Habichtskraut

Synoniemen: Hieracium amplexicaule, Hieracium speluncarum, Maastrichts havikskruid

Familie: Asteraceae (Composietenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Hieracium komt van het Griekse hierax (havik). De Oude Grieken meenden, dat de havik van deze planten gebruik maakte, om zijn gezichtsvermogen te versterken. Amplexicaule betekent stengelomvattend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Hemikryptofyt.

Hoofdbloei: Juni en juli.

Afmeting: 20-60 cm.

Wortels: Een scheefstaande wortelstok. Er zijn geen uitlopers.

Stengels: De behaarde, rechtopstaande stengels zijn sterk beklierd en van de voet af gaffelvormig vertakt.

Bladeren: Op de bladen groeien vele klierharen. De wortelbladen vormen een rozet. Deze bladen langwerpig omgekeerd eirond en naar de voet geleidelijk steelachtig versmald (een breed gevleugelde steel). Meestal zijn er drie tot zes verspreidstaande stengelbladen. Deze stengelbladen zijn eirond. De bladrand is meestal grof bochtig getand. Ze hebben een hartvormige en stengelomvattende voet.

Bloemen: Tweeslachtig. De losse bloeiwijze is onregelmatig tuilvormig en heeft zijassen die voorbij de top van de hoofdas komen. Er zijn twee tot twaalf gele bloemhoofdjes met alleen lintbloemen. Deze lintbloemen zijn bovenaan gewimperd. Het omwindsel is 1-1,6 cm lang en is begroeid met klierharen. In de richels tussen de mazen op de bloemhoofdjesbodem groeien wimperhaartjes.

Vruchten: Een eenzadige dopvrucht of nootje. Een nootje met in twee rijen staande pappusharen. Aan de top van het nootje zit een onduidelijke, niet getande ring. Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige, open plaatsen op droge grond (stenige plaatsen).

Groeiplaatsen: Oude muren, waterkanten (muren langs beken en kademuren), stenige hellingen, grasland (bergweiden), rotsen, tussen straatstenen, langs spoorwegen (spoorwegterreinen) en in spleten tussen grote mergelblokken.

Verspreiding

Wereld: Oorspronkelijk alleen in bergstreken in Noord-Afrika en Zuid-Europa. Ingeburgerd in delen van Midden-Europa en Groot-Brittannië.

Nederland: Zeer zeldzaam. Het meest  in Zuid-Limburg, o.a. in Maastricht en Valkenburg. Vroeger ook in Haarlem.

Vlaanderen: Zeer zeldzaam ingeburgerd in o.a. Tongeren en Kanne.
Wallonië: Zeer zeldzaam ingeburgerd.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 13, Jan Kops, F. A. Hartsen en F.W. van Eeden (1868)

2001-2022 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL