Wilde planten in Nederland en België

Slanke gentiaan - Gentianella amarella
Duingentiaan - Gentianella uliginosa

Frysk-Lyts skieppeklokje

English-Autumn Gentian and Dune Gentian

Français-Gentiane amère et Gentianelle des marais

Deutsch-Bitterer Enzian unde Sumpf-Enzian

Synoniemen-Gentiana amarella, Slanke duingentiaan, Gentiana uliginosa

Familie-Gentianaceae (Gentiaanfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Gentianella is het verkleinwoord van Gentiana, genoemd naar Gentius, koning van Illyrië, die de Gele gentiaan zou heben aanbevolen als geneesmiddel. Amarella betekent bitterachtig. Uliginosa betekent op vochtige plaatsen groeiend.

Opmerkingen-In Nederland worden beide soorten niet van elkaar onderscheiden. Slanke gentiaan en Duingentiaan worden ook wel beschouwd als twee ondersoorten-Slanke gentiaan (Gentianella amarella subsp. amarella) en Duingentiaan (Gentianella amarella subsp. uliginosa).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Eenjarig, maar soms tweejarig.

Plantvorm-Therofyt.

Hoofdbloei-Slanke gentiaan-Augustus t/m oktober.
Duingentiaan-Juli t/m november.

Afmeting-Slanke gentiaan-2-30 cm.
Duingentiaan-8-20 cm.

Slanke gentiaan


Hugues Tinguy - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr


Hugues Tinguy - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr


Jgrahn - cc by-sa 3.0


Donald Cameron - gobotany.newenglandwild.org

Duingentiaan


europeana.eu - cc by-sa 3.0


europeana.eu - cc by-sa 3.0


Quentin Groom - cc0-1.0


Dariusz Kaminski - cc by-nc 4.0

Wortels-Worteldiepte tot 10 cm.

Slanke gentiaan


herbariaunited.org


herbariaunited.org


midwestherbaria.org - cc by-nc 3.0


sernecportal.org - cc by-nc 3.0

Duingentiaan


europeana.eu - cc by-sa 3.0


europeana.eu - cc by-sa 3.0


europeana.eu - cc by-sa 3.0


herbariaunited.org

Stengels-Slanke gentiaan-De opstijgende stengels zijn niet of alleen hogerop vertakt. Ze zijn donkergroen en vaak paars aangelopen.
Duingentiaan-Als de stengels vertakt zijn, dan is dat vanaf de voet.

Slanke gentiaan


© Wijnand van Buuren - verspreidingsatlas.nl


Hugues Tinguy - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr


Donald Cameron - gobotany.newenglandwild.org


Donald Cameron - gobotany.newenglandwild.org

Duingentiaan


Kristian Peters - korseby.net - cc by-sa-nc 3.0


Gunnar Engan - cc by 4.0


Dariusz Kaminski - cc by-nc 4.0


Estonian University of Life Sciences - cc by-nc 4.0

Bladeren-Slanke gentiaan-De onderste twee of drie bladparen vormen een wortelrozet. Ze zijn langwerpig-eirond tot langwerpig.
Duingentiaan-De bladen zijn langwerpig-eirond tot langwerpig.

Slanke gentiaan


Adrie van Heerden - verspreidingsatlas.nl


Hugues Tinguy - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr


Hugues Tinguy - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr


Peter Meininger - freenatureimages.eu

Duingentiaan


MHN Aix - cc by 4.0


Gunnar Engan - cc by 4.0


arter.dk/media/2bf91d4a-d6f0-4af2-b570-b07501436699.jpeg - cc by 4.0


J R Crellin - floralimages.co.uk - cc by-nc-nd 3.0

Bloemen-Slanke gentiaan-Tweeslachtig. De bloemen zijn roodachtig paars, roze, blauw of heel soms geelwit. Ze worden 1,2-2,2 cm en zijn meestal vijftallig. De kelkslippen zijn smal (lijn-lancetvormig) en allemaal even groot. De bochten tussen de slippen zijn stomp. Het vruchtbeginsel is zittend.
Duingentiaan-De mat paarsachtige bloemen zijn 1-2 cm. Ze zijn vier- of vijftallig met een lang gesteelde topbloem. De kelkslippen zijn zeer ongelijk van grootte. Eenjarige planten hebben meestal maar één of twee bloemen.

Slanke gentiaan


Hans Toetenel - cc by-nc-sa 3.0 nl


Adrie van Heerden - verspreidingsatlas.nl


Hugues Tinguy - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr


Donald Macauley - cc by-sa 2.0

Duingentiaan


Jeremy Barker - cc by-nc-sa 4.0


MHN Aix - cc by 4.0


Bonmariage Pierre - cc by-nc 4.0


Dariusz Kaminski - cc by-nc 4.0

Vruchten en zaden-De doosvrucht is niet gesteeld. Tweezaadlobbig.

Slanke gentiaan


waarneming.nl - cc by-nc-nd 4.0


waarneming.nl - cc by-nc-nd 4.0


waarneming.nl - cc by-nc-nd 4.0


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Duingentiaan


J R Crellin - floralimages.co.uk - cc by-nc-nd 3.0


purperlibel - cc by-sa 4.0

Biotoop

Bodem-Slanke gentiaan-Zonnige plaatsen op vochtige tot vaak natte, matig voedselarme, vaak kalkrijke, soms vrij kalkarme, grazige grond.
Duingentiaan-Zonnige plaatsen op vochtige tot natte, voedselarme, basische, kalkrijke, licht humeuze grond.

Groeiplaatsen-Slanke gentiaan-Lage zandheuveltjes in duinvalleien, laagblijvend duingrasland, wanden van duinkuilen, duinpaadjes, soms op klippen, randen van strandvlakten die voor het grootste deel omringd zijn door duinen en zeer zelden door de vloed worden bereikt en kalkmoerassen.
Duingentiaan-Natte kalkrijke duinvalleien, hooiland, kort begraasd weiland en laagveenmoerassen.

Verspreiding

Wereld-Slanke gentiaan-Koudere en koel-gematigde streken op het noordelijk halfrond.

Duingentiaan-Noord-Europa en West-Engeland. Zeer zeldzaam in West-Europa, van Noordwest-Frankrijk tot in Zuid-Scandinavië. Het meest in het noorden van Duitsland en Polen.

Nederland-Slanke gentiaan. Inheems. Zeer zeldzaam.
Duingentiaan wordt in Nederland niet onderscheiden van Slanke gentiaan.

Vlaanderen-Slanke gentiaan-Inheems. Zeer zeldzaam.

Duingentiaan-Inheems. Zeer zeldzaam.

Wallonië-Slanke gentiaan-Niet in Wallonië.
Duingentiaan-Niet ingeburgerd-Zeer zeldzaam..

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl