| 
| 
|
|
|
Heksenmelk - Euphorbia esula subsp. esula | |
Frysk Duvelsjacht
English Leafy Spurge
Français Euphorbe ésule
Deutsch Esels-Wolfsmilch
Synoniemen Euphorbia waldsteinii, Euphorbia x pseudovirgata
Familie Euphorbiaceae (Wolfsmelkfamilie)
Naamgeving (Etymologie) De naam wolfsmelk heeft te maken met het giftige melksap dat vrijkomt als de stengels doorbreekt. Het sap heeft een bijtend en branderig (met name voor huid en ogen) effect en de wolf (in de betekenis van de duivel) werd gezien als de veroorzaker.
Er zijn twee verklaringen van de wetenschappelijke naam Euphorbia.
1. Euphorbia is genoemd naar Euphorbios, de Griekse lijfarts van koning Juba de Tweede van Mauretanië. Hij gebruikte planten van het geslacht Euphorbia als geneeskruid.
2. Euphorbia komt van eu (goed) en pherboo (voeden), omdat het melksap werd gebruikt ter genezing van teringlijders.
Esula betekent bijtend (melksap).
Ondersoorten Heksenmelk is een vormenrijke soort. Er worden soms twee ondersoorten onderscheiden. Heksenmelk (Euphorbia esula subsp. esula) en Roedewolfsmelk (Euphorbia esula subsp. tommasiniana of soms als aparte soort Euphorbia tommasiniana). De ondersoorten zijn moeilijk te onderscheiden. De in West-Europa ingeburgerde exemplaren zouden ook kunnen behoren tot een bastaard van de twee ondersoorten. Beide ondersoorten kunnen namelijk weer met elkaar kruisen en met de ouders terugkruisen, waardoor er bastaardzwermen ontstaan.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur Overblijvend.
Plantvorm Hemikryptofyt.
Hoofdbloei Mei t/m juli, soms ook later.
Afmeting 30-90 cm.
|
|
|
|
|
|
Wortels Een penwortel of wortelstok met uitlopers.
|
|
|
|
|
|
Stengels De rechtopstaande, gladde stengels zijn meestal niet vertakt aan de voet. Vaak vormt de plant grote groepen.
|
|
|
|
|
|
Bladeren De langwerpige tot lancetvormige stengelbladen zijn (2-) 4-7 (-10) mm breed met de grootste breedte in of boven het midden. Naar de voet zijn ze geleidelijk versmald. Ze zijn gesteeld, 2-5 cm lang, blauwachtig groen, zwak glanzend, vrij dun en buigzaam. De bladtop is stomp, spits of soms stekelpuntig. De bladrand is gaaf. De ongeveer 2 mm brede blaadjes van de onvruchtbare zijtakjes zijn niet borstelvormig.
|
|
|
|
|
|
Bloemen Eenslachtig. Eenhuizig. Het bloemscherm bestaat uit vijf tot zeventien stralen. De bloeiwijze heeft daarnaast twee tot twintig okselstandige stralen. De schijnbloemen zijn van binnen meestal behaard. De honingklieren op de rand van de schijnbloemen zijn meestal halvemaanvormig met hoornvormige uiteinden, maar soms zijn ze ook niet gehoornd of zelfs iets afgerond. Er zijn vier meeldraden en drie stijlen en het vruchtbeginsel is bovenstandig. De schutbladen in de bloeiwijze zijn groengeel en worden na de bloei groener (dus niet rood verkleurend).
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden De zaden zijn geelbruin, grijs of soms wit. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem Zonnige of half beschaduwde plaatsen op droge tot meestal vochtige, matig voedselrijke, vaak kalkhoudende grond (zand, leem, zavel, klei en stenige plaatsen). Voornamelijk in riviervalleien.
Groeiplaatsen Weiland, bermen, rivierdijken, kalkrijke ruigten, struwelen, bosjes, duinen, spoorbermen, spoorwegterreinen, industrieterreinen, onbelopen plaatsen tussen straatstenen en aanspoelselgordels in hoge delen van uiterwaarden.
Verspreiding
Wereld Heksenmelk. Oorspronkelijk uit Europa en Azië.
Rodewolfsmelk. Europa en Azië.
Heksenmelk
Nederland Heksenmelk. Inheems. Vrij algemeen.
Roedewolfsmelk. Zeer zeldzaam.
Heksenmelk
Roedewolfsmelk
Vlaanderen Heksenmelk. Inheems. Vrij algemeen.
Roedewolfsmelk. Ingeburgerd. Zeldzaam.
Wallonië Heksenmelk. Inheems. Vrij algemeen.
Roedewolfsmelk. Ingeburgerd. Zeldzaam.
2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl