Hartgespan - Leonurus cardiaca

Frysk Bermnettel

English Motherwort

Français Agripaume cardiaque

Deutsch Herzgespann

Synoniemen

Familie Lamiaceae (Lipbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie) Leonurus komt van het Griekse leon (leeuw) en oura (staart), hetgeen zou slaan op de vorm van de bloeiwijze. Cardiaca betekent het hart betreffende.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur Overblijvend.

Plantvorm Hemikryptofyt.

Hoofdbloei Juni t/m augustus.

Afmeting 30-100 cm.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Wortels


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Stengels De rechtopstaande stengels zijn meestal vertakt.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bladeren De bladen zijn van boven donkergroen en van onderen lichtgroen. De onderste bladen zijn vrij rond en handvormig met vijf tot soms zeven getande of ondiep gelobde slippen. Ze hebben een hartvormige voet. De bovenste bladen zijn eirond tot langwerpig en met een wigvormige voet. Meestal zijn ze ondiep drielobbig.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bloemen Tweeslachtig. De bloemen groeien dicht opeen in kransen langs de stengel. Ze zijn roze, soms met paarse vlekken. Ze zijn 0,8-1,2 cm lang. De bovenlip is op de rug sterk behaard. De klokvormige kelk heeft vijf nerven en genaalde tanden. De beide voorste tanden zijn naar beneden gekromd.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Vruchten en zaden Een splitvrucht. Tweezaadlobbig.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem Zonnige tot vaak licht beschaduwde, open plaatsen op matig vochtige, matig voedselarme tot zeer voedselrijke, stikstofrijke, basische, kalkhoudende, omgewerkte, humeuze grond.

Groeiplaatsen Duinstruwelen, duinbosranden, heggen, bosranden, ruderale plaatsen, langs dorpswegen, bij mesthopen, humeuze ruigten, dijken en aan de voet van kalkhellingen.

Verspreiding

Wereld Oorspronkelijk uit Midden-Azië en Oost-Europa.

Nederland Archeofyt. Vrij zeldzaam.

Vlaanderen Archeofyt. Zeldzaam.
Wallonië Archeofyt. Zeer zeldzaam.

Toepassingen

Hartgespan werd gebruikt vanwege zijn kalmerende werking op de bloedsomloop en hartkloppingen. Ook is de plant sinds de Middeleeuwen in cultuur als medicinale plant om pijn bij bevallingen te verminderen.

2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl