Frysk Grutte pimpernel English Great Burnet Français Grande pimprenelle Deutsch Großer Wiesenknopf Synoniemen Groot sorbenkruid, Poterium officinalis Familie Rosaceae (Rozenfamilie) Naamgeving (Etymologie) Pimpernel komt van het Latijnse piperinus (als van peperkorrels), naar de vorm van de vruchten. Sanguisorba betekent bloedkruid en is afgeleid van sanguis (bloed) en sorbere (slurpen). Die naam staat in verband met het vroegere gebruik als bloedstelpend middel, maar volgens sommige anderen dachten de mensen vroeger dat het eten van deze plant door koeien, de melk bloederig zou kleuren. Officinalis komt van het Latijnse officium (werkplaats, in plantkundig/medische verband is dat de apotheek). Officinalis betekent dus in gebruik in de apotheek / geneeskrachtig. Uitgebreide beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten). Levensduur Overblijvend. Plantvorm Hemikryptofyt. Hoofdbloei Juni t/m september. Afmeting 30-100, soms tot 150 cm.
Wortels Een kruipende, vezelige wortelstok.
Stengels Pollen vormend. De rechtopstaande stengels zijn vertakt, gegroefd en alleen aan de basis behaard.
Bladeren De gesteelde en geveerde bladen vormen eerst een rozet. De onderste bladen met zeven tot vijftien deelblaadjes. Deze worden 2-4 cm lang en zijn eivormig. De bovenste blaadjes zijn 2-5 (-7) cm lang. De blaadjes hebben aan beide kanten ongeveer twaalf tanden en van onderen zijn ze grijsgroen.
Bloemen Tweeslachtig. De 1-3 cm grote bloemhoofdjes zijn eivormig. De bloemdekbladen zijn donker paars-rood. Elke bloem heeft vier meeldraden, die even lang zijn als de roodbruine kelk. De stijl is vrij lang en de stempel bolvormig en kort behaard. Er zijn geen kroonbladen.
Vruchten en zaden Een eenzadige dopvrucht of nootje. De zaden zijn zeer kortlevend korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.
Biotoop Bodem Zonnige plaatsen op natte tot vochtige, matig voedselrijke, licht bemeste grond, meestal op plekken met basische kwel. Vaak op gemengde grond zoals zandige rivierklei, zandig laagveen, kleiig zand en kleiig veen, ook op leem en laagveen. Groeiplaatsen Langs greppels, bergweiden, weinig of niet bemest hooiland, vloeiweiden, periodiek overstroomd grasland, uiterwaarden, schrale stroken hooiland tussen petgaten, bermen, rivierdijken en spoordijken. Verspreiding Wereld Oorspronkelijk uit gematigde en koude streken in Europa en Azië en in Alaska. Nederland Inheems. Vrij zeldzaam. Vlaanderen Inheems. Zeldzaam. Toepassingen Grote pimpernel werd eeuwenlang gebruikt als bloedstelpend middel. De tekenleer bracht de donker bruinrode kleur van de bloemen in verband met bloed. De plant werkt samentrekkend op slijmvliezen en huid. Een aftreksel van gedroogde bladeren werd gedronken tegen diarree en darmstoringen. 2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl |