Glanzend kruiskruid - Senecio squalidus

Frysk: Glimmende krúswoartel

English: Oxford ragwort

Français: Séneçon luisant

Deutsch: Felsen-Greiskraut

Synoniemen:

Familie: Asteraceae (Composietenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): De naam is misschien ontstaan door de kruisgewijs staande bladen, maar meer waarschijnlijk is dat het een verbastering is van de Duitse naam Greiskraut. Senecio komt van senex (grijsaard), om het spoedig zichtbaar wordende vruchtpluis. Squalidus betekent geschubd of ruw.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig of meerjarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Therofyt .

Hoofdbloei: April t/m december.

Afmeting: 20-50 cm.

© Niels Jeurink - verspreidingsatlas.nl	Snežana Trifunovic - CC BY-SA 3.0
Enrico Blasutto - CC BY-SA 3.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0

Wortels

Stengels: De opstijgende, vertakte stengels zijn onderaan houtig.

Bladeren: De lancetvormige, vlakke bladen zijn veerdelig en (vrijwel) kaal. De slippen kunnen gaaf of getand zijn. De zijslippen zijn veel langer dan het het ongedeelde deel tussen de slippen. De bovenste bladen zijn zittend en halfstengelomvattend of stengelomvattend.

© Niels Jeurink - verspreidingsatlas.nl	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0
Hugues Tinguy - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	Hugues Tinguy - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR

Bloemen: Polygaam. De bloemhoofdjes groeien in onregelmatige, schermvormige pluimen. Ze zijn geel, 1,5-2,5 cm groot en met meestal dertien lintbloemen. De kroonbuis van de buisbloemen bestaat uit twee delen, het onderste smalle deel is even lang als het bovenste brede deel. De omwindselbladen hebben een zwarte top.

© Niels Jeurink - verspreidingsatlas.nl	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0
Enrico Blasutto - CC BY-SA 3.0	Enrico Blasutto - CC BY-SA 3.0

Vruchten: Een eenzadige dopvrucht of nootje. Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige, open plaatsen (pionier) op matig voedselrijke grond.

Groeiplaatsen: Braakliggende grond, bermen (omgewerkte plaatsen), haventerreinen, langs spoorwegen (spoorwegterreinen), oude muren en gebergten.

Verspreiding

Wereld: Noord-Afrika en Zuid- en Midden-Europa. In Engeland vanuit de botanische tuin van Oxford verwilderd en ingeburgerd. Ook ingeburgerd in o.a. Denemaken en Frankrijk.

Nederland: Niet ingeburgerd. Zeer zeldzaam of verdwenen.

Vlaanderen: Ingeburgerd (in 1968 voor het eerst aangetroffen in de Antwerpse haven). Zeldzaam.
Wallonië: Ingeburgerd (sinds 1968 in en nabij Charleroi).

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 5, J.E. Sowerby (1866)	British entomology, deel 8, J. Curtis (1823-1840)
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)	Iconographia botanica seu plantae criticae, H.G.L. Reichenbach (1823-1832)
Descriptiones et icones plantarum rariorum Hungariae, deel 2, F. de Paula Adam von Waldstein, P. Kitaibel, J. Schütz (1803-1805)	La flore et la pomone francaises, deel 1, J.H. Jaume Saint-Hilaire (1828)

2001-2022 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL