Wilde planten in Nederland en België

Gewoon sneeuwklokje - Galanthus nivalis

Frysk-Liderke

English-Snowdrop

Français-Perce Neige

Deutsch-Schneeglöckchen

Synoniemen

Familie-Amaryllidaceae (Narcisfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Galanthus is afgeleid van het Griekse gala (melk) en anthos (bloem). Nivalis betekent in of bij de sneeuw groeiend.

Kweekvorm. Galanthus nivalis 'Plena Flora' is een kweekvorm van Gewoon sneeuwklokje met gevulde bloemen.

Andere sneeuwklokjes. Er zijn nog een aantal soorten sneeuwklokjes die als tuinplant worden gekweekt. Groot sneeuwklokje, Glanzend sneeuwklokje, Bleek sneeuwklokje en Geplooid sneeuwklokje (voor de beschrijving. zie onderaan deze pagina).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm- Geofyt.

Hoofdbloei-Februari t/m april.

Afmeting-7-20 cm.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Wortels-Een bol- tot eironde bol (tot 2 cm dik), die door donkerbruine vliezen is omgeven en die onder de grond nieuwe bolletjes vormt. Worteldiepte tot 20 cm.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Stengels-Een rechtopstaande, ronde en onbehaarde bloeistengel. De planten groeien vaak in pollen.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bladeren-Giftig. Meestal met twee, wortelstandige en lijnvormige bladeren. De jonge bladeren zijn vlak, volwassen bladeren zijn 0,3-1 cm breed. Ze zijn blauwachtig groen. Meestal zijn ze korter dan de eenbloemige stengel.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bloemen-Tweeslachtig. Een bloeistengel met aan de top één knikkende bloem. De buitenste drie bloembladen zijn wit, langwerpig en 1,4-1,8 cm. De binnenste drie bloembladen zijn half zo lang, omgekeerd hartvormig-uitgerand en met een groene vlek aan de top. Aan de binnenkant zie je groene hoogtestrepen. De zes meeldraden zijn op een schijf op het vruchtbeginsel ingeplant. Zij hebben korte helmdraden en lancetvormige, toegespitste helmknopjes, die rechtop staan. De stijl is priemvormig met een niet gedeelde, knopvormige stempel.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Vruchten en zaden-De doosvrucht is eivormig en vlezig. De elliptische zaden hebben een lichtgekleurde, dunne zaadhuid. Er ontstaan echter maar zelden zaden. Verspreiding gebeurt vrijwel altijd via bolletjes. Eenzaadlobbig.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Licht beschaduwde of soms zonnige plaatsen op vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot iets kalkhoudende, humeuze grond (klei, leem, zavel, laagveen en zand).

Groeiplaatsen-Loofbossen, landgoedbossen, parkbossen, beek- en rivierbegeleidende loofbossen, hakhout, boomgaarden, heggen, struwelen, oude tuinen, boerentuinen, grasland, beekoevers en dijken.

Verspreiding

Wereld-Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuidoost-, Zuid- en Midden-Europa.



Nederland-Ingeburgerd in de 18de eeuw. Algemeen.

Vlaanderen-Ingeburgerd. Vrij algemeen.

Wallonië-Ingeburgerd. Vrij algemeen.

Wetenswaardigheden

Gewoon sneeuwklokje behoort tot de stinsenplanten.

Groot sneeuwklokje (Galanthus elwesii) is verwilderd aan te treffen in parkbossen en op grazige plaatsen. Van deze soort hebben de jonge bladen met naar binnen gerolde randen en de volwassen bladen zijn 1,5 tot 2,5 cm breed. De binnenste bloemdekslippen aan de buitenzijde hebben zowel bij de top als bij de voet een groene vlek en zijn in het midden wit. Groot sneeuwklokje prefereert zonnige tot beschaduwde, voedselrijke, vochtige, goed gedraineerde, humus- en kalkrijke bodems en steenachtige plaatsen. Ze groeit op de plaats van herkomst in loof- en naaldbossen, op open plekken, onder struwelen en in steenachtige graslanden. De plant stamt uit Zuidoost-Europa en wordt aangeboden als sierplant in o.a. Europa en Noord-Amerika en wordt aangeplant in stinzenmilieus, parken en tuinen en kan van daaruit verwilderen. De soort wordt zeldzaam aangetroffen door heel Nederland-De soort is o.a. gekenmerkt doordat de binnenste bloemdekbladen 2 groene vlekken vertonen die van elkaar gescheiden zijn door een witte band en verder door de blauwachtig, brede bladeren, die in knop ingerold zijn en een kapvormige top hebben. De gevormde zaden bezitten een mierenbroodje en worden door deze dieren verspreid. Deze plant bevat evenals andere Galanthus-soorten alkaloïden, die bij inname onder andere braken en diarree opwekken, één van deze alkaloïden wordt gebruikt bij de behandeling van de ziekte van Alzheimer.
René van Moorsel, 2014 - cc by-sa 3.0


© Peter Meininger - verspreidingsatlas.nl


Toon Verrijdt - cc by-nc-sa 3.0 nl


© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl


Toon Verrijdt - cc by-nc-sa 3.0 nl

Verspreiding

Wereld-Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuidoost-Europa.

Nederland-Niet ingeburgerd. Vrij algemeen.

Vlaanderen-Niet ingeburgerd. Zeer zeldzaam.

Wallonië-Niet ingeburgerd. Zeer zeldzaam.

Glanzend sneeuwklokje (Galanthus ikariae) heeft brede, aan de uiteinden gekrulde bladeren en bloeit in februari-maart.
Glanzend sneeuwklokje staat op beschaduwd, vochtig, grazig, kalk- en humusrijk substraat en op stenige plaatsen. Ze groeit op de plaats van herkomst in (ravijn)bossen, in maquis en op kalkrotsen. De soort wordt als sierplant aangeboden in delen van Europa (en elders?) en aangeplant in stinzenmilieus, parken en tuinen en kan van daaruit verwilderen. De plant is afkomstig van de Egeïsche Zee en wel van Ikaria en enige andere eilanden. Glanzend sneeuwklokje wordt verspreid aangetroffenin ons land maar minder in het zuiden. Galanthus woronowii wordt vaak aangeboden als Glanzend sneeuwklokje en lijkt hier inderdaad sterk op. Ze heeft echter bladen die op dwarse doorsnede luchtholten laten zien (met het blote oog zichtbaar), terwijl bij G. woronwii deze luchtholte niet of nauwelijks zichtbaar zijn. De gevormde zaden hebben een mierenbroodje en worden door deze dieren verspreid. De soort bevat onder andere galatamine, een alkaloïde dat wordt aangewend bij de behandeling van Alzheimer.
René van Moorsel, 2014 - cc by-sa 3.0


Bernd-Jan Bulsink - cc by-nc-nd 3.0


Bernd-Jan Bulsink - cc by-nc-nd 3.0


Royal Botanic Gardens, Kew - cc by 4.0


Museum National d'Histoire Naturelle - cc by 4.0

Verspreiding

Wereld-Hier en daar verwilderd en mogelijk plaatselijk ingeburgerd in Europa.

Nederland-Niet ingeburgerd. Zeldzaam.

Vlaanderen-Niet in Vlaanderen.

Wallonië-Niet in Wallonië.

Bleek sneeuwklokje (Galanthus woronowii) wordt 9-20 cm hoog en bloeit van januari t/m maart. De jonge bladen zijn ineengerold. De groene volwassen bladen worden 9-30 mm breed. Ze hebben geen waslaagje. De binnenste bloemdekslippen met een groene halvemaanvormige vlek, die minder als half zo lang is als deze.


© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl


© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl


© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl


© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl

Verspreiding

Wereld-Oorspronkelijk uit Klein-Azië en het Middellandse Zeegebied.

Nederland-Niet ingeburgerd. Vrij zeldzaam verwilderd.

Vlaanderen-Niet ingeburgerd. Zeer zeldzaam.

Wallonië-Niet in Wallonië.

Geplooid sneeuwklokje (Galanthus plicatus) Heeft jonge bladen die met de randen naar beneden zijn gevouwen.
Geplooid sneeuwklokje is inheems langs de westelijke kust van de Zwarte zee. In Nederland is ze slechts van enkele plekken bekend, maar vanwege haar gelijkenis met Gewoon sneeuwklokje wordt ze mogelijk over het hoofd gezien. Geplooid sneeuwklokje valt in vergelijking met Gewoon sneeuwklokje van verre op door haar forsere gedaante, de rechtopstaande stand van bloeistengels en bladeren en de naar verhouding grote bloemen. De binnenste bloemdekbladen hebben een groene vlek aan de top en/of aan de basis, die soms met elkaar verbonden kunnen zijn. Bovendien is de bladontplooiing vlak (niet ineen gerold), zijn de bladranden naar beneden gevouwen (niet vlak) en zijn de bladeren grijsgroen van kleur (niet groen) en hebben een breedte van tenminste 1 - 2 cm, (niet 0,6 -1 cm). In Nederland wordt Geplooid sneeuwklokje voornamelijk gevonden in parkbossen, en daarnaast in lagere aantallen langs kanaal- en slootkanten, op begraafplaatsen en in houtsingels en groenstroken.
cc-by-sa 3.0 Leonie Tijsma en Guus de Vries, 2020


Hanneke Waller - cc by-nc-sa 3.0 nl


Hanneke Waller - cc by-nc-sa 3.0 nl


Hanneke Waller - cc by-nc-sa 3.0 nl


Hanneke Waller - cc by-nc-sa 3.0 nl

Verspreiding

Wereld-Uit Zuidoost-Europa en Klein-Azië.

Nederland-Niet ingeburgerd. Zeer zeldzaam.

Vlaanderen-Niet ingeburgerd. Zeer zeldzaam.

Wallonië-Niet in Wallonië.

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl