Wilde planten in Nederland en België

Gewone vleugeltjesbloem - Polygala vulgaris

Frysk-Wjukjeblom

English-Common milkwort

Français-Polygala commun

Deutsch-Gewöhnliche Kreuzblume

Synoniemen

Familie-Polygalaceae (Vleugeltjesbloemfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Polygala komt van het Griekse polus (veel) en gala (melk). Men dacht vroeger dat vleugeltjesbloem het melkgevend vermogen van het vee en van zogende moeders zou Vermeerderen-Vulgaris betekent gewoon.

Variëteiten. Vleugeltjesbloem is een vormenrijke soort, die soms wordt verdeeld in ondersoorten of variaties, o.a.. Polygala vulgaris var. vulgaris en Polygala vulgaris var. dunensis (Duinvleugeltjesbloem-Dúnwjukjeblom).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Hemikryptofyt.

Hoofdbloei-Mei t/m juli.

Afmeting-5-30 cm.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Lazaregagnidze - cc by-sa 4.0


Atriplexmedia - cc by-sa 3.0


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Wortels-Een vertakte houtige wortelstok. Worteldiepte: 10 tot 20 cm.


herbariaunited.org


herbariaunited.org


herbariaunited.org


herbariaunited.org

Stengels-De stengels staan rechtop of zijn opstijgend.


Atriplexmedia - cc by-sa 3.0


Konrad Lackerbeck - cc0


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Atriplexmedia - cc by-sa 3.0

Bladeren-De blaadjes groeien meestal verspreid langs de stengels. Ze zijn kaal of zwak behaard.


Natalie-S - cc by-sa 4.0


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Simon Eisele - cc by-nc 4.0


Sven Eisenbiegler - cc by-nc 4.0

Bloemen-Tweeslachtig. De vliezige, kale schutbladen zijn 0,8-2,6 mm en even lang als of korter dan de bloemsteel. De vrij losse bloeiwijze vind je aan het eind van de stengel. Meestal zijn het trossen van tien tot veertig bloemen (aan de top nooit met een kuif van schutbladen). De 5-8 mm grote bloemen zijn diepblauw, paarsroze of ze zijn licht van kleur tot bijna wit.
Polygala vulgaris var. vulgaris-Bloemen 6-8 mmen variabel van kleur. De bloeiwijze is meestal rijkbloemig.
Polygala vulgaris var. dunensis-Bloemen 4-5½ mm en zwak gekleurd. De bloeiwijze is armbloemig.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Annie Vos - verspreidingsatlas.nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Vruchten en zaden-Een doosvrucht. De vruchten zijn even lang als de niet afvallende kelk. De zijnerven van de vleugels zijn vaak onderling en met de middennerf verbonden tot vier tot twintig duidelijke mazen. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.
Polygala vulgaris var. vulgaris-De vleugels zijn in de vruchttijd 2½-3½ mm breed.
Polygala vulgaris var. dunensis-De vleugels in de vruchttijd 1,3-1,8 mm breed.


Bjoertvedt - cc by-sa 3.0


Chmee2 - cc by-sa 3.0


Marie Portas - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselarme, zwak zure tot basische (kalkrijke) grond (zand, leem, mergel, zavel, klei, veen, schelpkalk en kalksteen). Ook op zinkhoudende bodem.

Groeiplaatsen-Laagblijvend grasland, schraal grasland, kalkgrasland, schrale bermen (o.a. langs bosranden en struwelen), kanaaldijken, heidebermen, langs open boswegen, duinvalleien, duingrasland en noordhellingen in de duinen.

Verspreiding

Wereld-Bijna heel Europa en in Azië.

Nederland-Inheems. Vrij zeldzaam.

Vlaanderen-Inheems. Zeldzaam.

Wallonië-Inheems. Vrij zeldzaam.

Wetenswaardigheden

Gewone vleugeltjesbloem werd vroeger in verband gebracht met de paasweek en de kruisiging. Van de bloemen werden slingers gevlochten die meisjes op Hemelvaartsdag droegen. Waarschijnlijk gaat dit gebruik terug op een ouder Romeins feest, Ambervalia. Vroeger heette de plant dan ook Ambervalia flos, 'bloem van Ambervalia'. De bladen en bloemen werden vroeger in de keuken gebruikt in salades en soepen, maar de smaak is wat bitter.

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl