Frysk-Púnraket

English-Treacle Mustard

Français-Vélar fausse-giroflée

Deutsch-Acker-Schöterich

Synoniemen

Familie-Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Raket komt van het Franse roquette, dat is afgeleid van het Latijnse eruca, de naam voor een koolplant. Erysimum is waarschijnlijk afgeleid van het Griekse eryo (ik red of ik help) en oïme (gezang), een zinspeling op het gebruik van een verwante plant. Officinale betekent uit de apotheek. De plant was in zwang als geneesmiddel tegen heesheid. Cheiranthoides is muurbloemachtig. Het is afgeleid van de Griekse woorden cheir (hand) en anthos (bloem). De bloemen werden gebruikt in boeketjes op feesten.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Eenjarig.

Plantvorm-Therofyt.

Hoofdbloei-Mei t/m november.

Afmeting-20-60 cm.

Wortels-Een penwortel.

Stengels-De rechtopstaande, vierkantige, al dan niet vertakte stengels zijn behaard.

Bladeren-De onderste bladen zijn spatelvormig of langwerpig. Ze hebben een gave tot diep getande rand en verdorren snel. De verspreidstaande en kortgesteelde, 2-5 cm lange en 4-5 mm brede stengelbladen zijn spits, staan omhoog en hebben een vrijwel gave rand. Bladen met drie- en viertakkige, aangedrukte haren.

Bloemen-Tweeslachtig. De bloemstelen zijn langer dan de bloemen. De gele bloemen vormen trossen aan het eind van de stengel. De kroonbladen zijn 3-5 mm. De vier kelkbladen zijn ongeveer 2 mm. Elke bloem heeft verder zes meeldraden (vier lange en twee korte) en een bovenstandig vruchtbeginsel met één stijl.

Vruchten en zaden-De vruchtstelen zijn 6-12 mm lang. De hauwen staan schuin omhoog en zijn 1-3 cm lang en 1-1½ mm breed, twee tot drie keer zo lang als hun stelen. Op doorsnede zijn ze vierkantig. De zaden staan om en om aan beide kanten van het tussenschot. Ze zijn langlevend (langer dan vijf jaar).

Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem-Zonnige, open plaatsen op vochtige tot vrij natte, voedselrijke, meestal omgewerkte of verstoorde grond (zand, zavel, klei, leem en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen-Omgewerkte plekken in bermen en dijken, braakliggende grond, puin, plantsoenen, ruderale plaatsen, weinig betreden plekken tussen straatstenen, moestuinen, akkers (aardappelen en bieten), lage rivieroeverwallen en bouwterreinen.

Verspreiding

Wereld-Gematigde en koude streken op het noordelijk halfrond.

Nederland-Archeofyt. Algemeen.

Vlaanderen-Archeofyt. Vrij algemeen.

Wallonië-Archeofyt. Zeldzaam.

Toepasingen

Al sinds de oudheid wordt de plant gebruikt als een tegengif bij beten van giftige insekten en andere dieren. Het geneeskundige gebruik liep uiteen van laxeer- en anti-wormmiddel tot medicijn tegen astma, in de vorm van een siroop met honing en azijn. Het sap, gedronken met witte wijn, zou de menstruatie opwekken en de geboorte van kinderen bevorderen.

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl