|
|
Wilde planten in Nederland en België |
|
|
Duizendblad - Achillea millefolium |
Frysk-Skieppegerf
English-Yarrow
Français-Achillée millefeuille
Deutsch-Gemeine Schafgarbe
Synoniemen-Gewoon duizendblad
Familie-Asteraceae (Composietenfamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Duizendblad verwijst naar de heel fijn verdeelde bladen. Achillea is genoemd naar Achilles, de krijgsheld van Troje. Achilles redde zijn gewonde soldaten door de wonden met deze plant te behandelen. Millefolium verwijst naar de Latjnse woorden mille (duizend) en folium (blad).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Overblijvend.
Plantvorm-Hemikryptofyt.
Hoofdbloei-Juni t/m november.
Afmeting-15-70 cm.
|
|
|
|
|
|
Wortels-Wortelstokken met korte ondergrondse uitlopers.
|
|
|
|
|
|
Stengels-De geribde, rechtopstaande stengels zijn niet vertakt. Ze zijn taai, zacht en iets viltig behaard. Zodenvormend. Boven in bloeiwijze vertakt de stengel wel en vormt dan een schermvormige tuil of tros.
|
|
|
|
|
|
Bladeren-De verspreidstaande, vrij sterk geurende, 2-3 cm brede bladen zijn langwerpig met korte, smalle slippen. Ze zijn twee- tot drievoudig geveerd (het lijkt alsof het heel veel kleine blaadjes zijn). Ze zijn behaard van boven. De onderste bladen zijn gesteeld, de hogere vaak enigszins stengelomvattend.
|
|
|
|
|
|
Bloemen-Polygaam. De bloemen samen vormen een dichte, schermvormige pluim met veel kleine, dicht op elkaar zittende hoofdjes. De bloemen zijn 3-6 mm breed. De buisbloemen zijn geelwit tot roodachtig. De drie tot vaak vijf lintbloemen zijn wit of roze (zelden roodachtig) en worden ongeveer 2 mm lang. Het omwindselblad is bruin gerand en ongeveer 0.5 cm breed. Het vruchtbeginsel is onderstandig.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden-Een eenzadige dopvrucht of nootje. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.
 Steve Hurst - Public Domain |
|
|
|
|
Biotoop
Bodem-Zonnige of soms half beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, grazige, vrij humusarme, zwak zure tot kalkhoudende grond. De plant verdraagt matige betreding (het meest op zand, maar ook op leem, klei en op stenige plaatsen, weinig op veen).
Groeiplaatsen-Hooiland, weiland, vochtig bemest grasland, gazons, bermen, dijken, slootkanten, steenglooiingen van b.v. kanalen, soms enigszins ruderale plaatsen, tussen straatstenen, heggen, struwelen (o.a. beweid jeneverbesstruweel) en duinen.
Verspreiding
Wereld-Gematigde en koudere streken op het noordelijk halfrond.
Nederland-Inheems. Algemeen.
Vlaanderen-Inheems. Algemeen.
Wallonië-Inheems. Algemeen.
Toepassingen
Zaaien-Vanaf april. De zaden kiemen vlot bij temperaturen van 15° tot 20°C. De zaden niet bedekken met grond, maar wel licht aandrukken.
Keuken-Duizendblad was in de zeventiende eeuw een populaire groente. De jonge bladeren werden als spinazie klaargemaakt of in soep gedaan. De bladeren zijn zoet met een iets bittere smaak. De jonge blaadjes kunnen ook in salades en sauzen worden gebruikt.
Medicinaal-De plant bevat ontstekingsremmende en krampwerende stoffen. Een aftreksel van de blaadjes wordt al eeuwen gebruikt om de huid te zuiveren. Vooral de bloemschermen bevatten geneeskundige stoffen. Tegenwoordig wordt duizendblad gebruikt tegen verkoudheid en griep. De groene bladeren hebben ook een bloedstelpend effect en werden voor de behandeling van wonden gebruikt. Het innemen van sap van de plant stimuleert juist bloedingen. Het kan de menstruatie bevorderen, maar ook een bloedneus veroorzaken. Duizendblad werd vroeger gebruikt bij de bierbereiding en eveneens als een opwekkend en versterkend middel.
Verfplant-Behalve als medicijn kan Duizendblad ook worden gebruikt voor het verven van textiel.
Cultuur-Een vorm met diep purperrode bloemen is als sierplant in cultuur.
Legende-Volgens een legende werd Duizendblad voor het eerst gebruikt door Achilles, één van de Griekse helden uit de Trojaanse oorlog. Toen hij zocht naar een Kruid. om wonden te helen, kreeg hij van Chiron het advies het duizendblad te gebruiken. In het volksgeloof van de Middeleeuwen werd de plant ook een beschermende kracht toegedicht tegen spoken en de duivel. Hiervoor moest hij onder de dorpel van het huis worden neergelegd.
2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl