Bleke morgenster - Tragopogon dubius

Frysk:

English: Yellow Salsify

Français: Salsifis douteux

Deutsch: Großer Bocksbart

Synoniemen: Tragopogon major, Grote morgenster

Familie: Asteraceae (Composietenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): De Nederlandse naam heeft te maken met de stervormige bloem, die alleen 's ochtends is geopend. Tragopogon komt van het Griekse tragos (bok) en pogon (baard), dus boksbaard, hetgeen slaat op het grofharige vruchtpluis. Dubius betekent twijfelachtig of onzeker.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Tweejarig of meerjarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Hemikryptofyt.

Hoofdbloei: Mei t/m juli(-augustus).

Afmeting: 40-80 cm.

Wortels: Een penwortel.

Stengels: De holle stengels zijn meestal niet vertakt. Aan de voet zitten resten van bladen van het vorige jaar. De stengeltop onder het bloemhoofdje is sterk opgeblazen en bovenaan bijna even breed als het bloemhoofdje (tot 1 cm). De wollige beharing blijft vaak gedeeltelijk aan de bloeiende plant hangen.

Bladeren: De smal langwerpige bladen zijn lang toegespitst en met een gave rand.

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemhoofdjes zijn 4-6 cm lang. De lintbloemen zijn lichtgeel. De stijlen zijn paarsachtig. De helmknoppen hebben een enigszins zwarte voet. Er zijn (tien) twaalf tot veertien omwindselblaadjes. De top van de omwindselblaadjes steekt buiten de buitenste lintbloemen (de omwindselbladen zijn dus langer dan de lintbloemen). Het omwindselblad is niet ingesnoerd boven de voet.

Vruchten: De nootjes zijn vijfkantig en voorzien van een snavel. De buitenste nootjes zijn (inclusief de snavel) 2,5-3,5 cm lang. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige, warme, open plaatsen (pionier) op matig droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkrijke grond (zand en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen: Langs spoorwegen (spoordijken), industrieterreinen, voedselrijke ruigten, bermen, zeeduinen (stuivende helmduinen), bosranden en struwelen.

Verspreiding

Wereld: Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Midden- en Zuid-Europa.

Nederland: Ingeburgerd tussen 1950 en 1974. Zeldzaam.

Vlaanderen: Ingeburgerd. Zeldzaam. Voor het eerst gevonden in 1986.

Wallonië: Ingeburgerd. Zeer zeldzaam.

Toepassingen

De wortel is eetbaar.

Vermeerderen: Zaaien.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

2001-2022 K.M. Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl