| 
| 
|
|
|
Bleke klaproos - Papaver dubium | |
Frysk Lytse klaproas
English Long-headed Poppy
Français Pavot douteux
Deutsch Saatmohn
Synoniemen Kleine klaproos
Familie Papaveraceae (Papaverfamilie)
Naamgeving (Etymologie) De Nederlandse naam komt van het klappend geluid dat de bloemblaadjes maken wanneer je ze (omgevouwen) tussen de handen legt en er op slaat. Papaver komt van het Keltische woord papapap (kinderpapa) of van papa (pap of brij) en verum (echt of waar), m.a.w. ware pap. Het plantensap werd namelijk in de pap gedaan om kleine, huilende kinderen rustiger te maken. Dubium betekent twijfelachtig of onzeker.
Kruising Bleke klaproos kan een bastaard vormen met Grote klaproos (Papaver x exspectatum).
Uitgebreide beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur Eenjarig.
Plantvorm Therofyt.
Hoofdbloei Mei t/m augustus.
Afmeting 20-60 cm.
|
|
|
|
|
|
Wortels Een penwortel.
|
|
|
|
|
|
Stengels De rechtopstaande, behaarde (afstaande, stijve haren) stengels zijn al of niet vertakt aan de voet. Ze bevatten wit of crèmekleurig (zelden geel) melksap. De bloemstelen zijn begroeid met aangedrukte borstelharen.
|
|
|
|
|
|
Bladeren Giftig. Eerst wordt er een bladrozet gevormd. Zodra de stengel gaat uitgroeien sterven deze bladen af. De behaarde stengelbladen zijn niet stengelomvattend. De verspreidstaande, grijsgroene, langwerpige tot eironde bladeren zijn dubbel veerdelig met meestal smalle, gave of weinig gekartelde slippen. De bovenste slip is niet of weinig groter dan de andere (er is geen duidelijke eindlob).
|
|
|
|
|
|
Bloemen Tweeslachtig. Voor de bloei hangen de bloemknoppen aan de lange bloemstelen naar beneden en de twee harige kelkbladen omhullen dan de hele bloemknop. Tijdens het openen van de bloemen vallen de beide kelkbladen af. De alleenstaande bloemen zijn 3-7 cm. De vier dunne kroonbladen zijn licht oranjerood en meestal niet gevlekt (een enkele keer wel) aan de voet. Ze bedekken elkaar voor een deel. Ze vallen snel af. Het vruchtbeginsel is peervormig en kaal, met vijf tot acht, soms negen, bruingroene stempelstralen. De vele meeldraden zijn lijnvormig en niet verdikt. De helmknoppen zijn blauwachtig tot zwart. Het bovenstandig vruchtbeginsel is langwerpig.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden De knotsvormige doosvruchten zijn kaal en drie tot vier keer zo lang als breed. Ze hebben een geleidelijk versmalde voet. Bovenop de vrucht zie je vijf of meer (zelden tot negen) groenachtige of bruine stempelstralen, die elkaar met de rand niet of nauwelijks bedekken. De zaden zijn kortlevend (1-5 jaar). Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem Zonnige, open plaatsen (pioniervegetatie) op omgewerkte, droge tot vochtige, neutrale tot vrij kalkarme, matig voedselrijke tot zeer voedselrijke grond (zand, leem, zavel, lichte klei, löss, mergel en stenige grond).
Groeiplaatsen Graanakkers, akkerranden, bermen, spoorwegterreinen, industrieterreinen, ruderale plaatsen, puin, ruderale plaatsen in de duinen en omgewerkte en braakliggende grond.
Verspreiding
Wereld Oorspronkelijk uit Europa (in het Middellandse Zeegebied en in het grootste deel van Europa).
Nederland Archeofyt. Algemeen.
Vlaanderen Archeofyt. Algemeen.
Wallonië Archeofyt. Vrij algemeen.
Toepassingen
Keuken De zaden van de klaproos worden gebruikt in bepaalde (voornamelijk zoete) gerechten zoals de traditionele Poolse Makowiec-cake.
Vermeerderen Zaaien ter plaatse.
Verfplant Het sap van de klaproos werd vroeger gebruikt om Edammer kaas mee te kleuren.
Wetenswaardigheden
Klaprozen zijn, met name in Groot-Brittannië en andere landen van het Gemenebest, het symbool van de Eerste Wereldoorlog, omdat ze op de slagvelden in Vlaanderen uitbundig bloeiden. Bij de Engelse nationale dodenherdenking (Remembrance Day) worden door de vorstin en hoogwaardigheidsbekleders klaprooskransen gelegd (geen echte, omdat klaproosbloembladen snel uitvallen). In de iconografie is de klaproos het attribuut van Hypnos, de Griekse god van de slaap.
2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl