| 
| 
|
|
|
Herfstbitterling - Blackstonia perfoliata subsp. serotina | |
rysk-Giel skieppeklokje
English Yellow-wort, Perfoliate Yellow-wort
Français Blackstonie acuminée en Blackstonie perfoliée
Deutsch Spätblühender Bitterling en Durchwachsenblättrige Bitterling
Synoniemen Blackstonia acuminata, Chlora serotina
Familie Gentianaceae (Gentiaanfamilie)
Naamgeving (Etymologie) Blackstonia is genoemd naar de apotheker John Blackstone (1660-1743). Perfoliata is afgeleid van de Latijnse woorden per (door) en folium (blad), met bladen, waarbij de steel schijnbaar door het blad is gegroeid. Serotina betekent laat bloeiend of groeiend. Perfoliata is afgeleid van de Latijnse woorden per (door) en folium (blad), met bladen, waarbij de steel schijnbaar door het blad is gegroeid.
Ondersoorten Herfstbitterling (Blackstonia perfoliata subsp. serotina) en Zomerbitterling (Blackstonia perfoliata subsp. perfoliata).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur Eenjarig.
Plantvorm Therofyt.
Hoofdbloei Herfstbitterling-Augustus t/m oktober.
Zomerbitterling-Juni t/tm september.
Afmeting 10-40 cm.
Herfstbitterling
 Theo Westra - verspreidingsatlas.nl |
|
|
|
|
Zomerbitterling
 © Joop Verburg - verspreidingsatlas.nl |
|
|
|
|
Wortels
Herfstbitterling
|
|
|
|
|
|
Zomerbitterling
|
|
|
|
|
|
Stengels Een blauwgroene plant. De rechtopstaande stengels zijn rond. De bloeiwijze-assen zijn kantig.
Herfstbitterling
|
|
|
|
|
|
Zomerbitterling
|
|
|
|
|
|
Bladeren De onderste bladeren vormen een wortelrozet. De stengelbladen zijn eirond tot driehoekig. Ze zijn in paren vergroeid.
Herfstbitterling-De middelste stengelbladen zijn groter dan de grondbladen. Ze zijn aan zijn aan de voet versmald en de basis is vergroeid voor minder dan de maximale breedte (niet over de volle breedte met elkaar vergroeid).
Zomerbitterling-De middelste stengelbladen zijn kleiner dan de grondbladen. Ze zijn aan naar de voet niet versmald en de basis is over de volledige bladbreedte vergroeid.
Herfstbitterling
|
|
|
|
|
|
Zomerbitterling
|
|
|
|
|
|
Bloemen Tweeslachtig. De gele bloemen groeien in losvertakte bijschermen, met korte bloemstelen (gemiddeld zo'n 2 cm lang). De zes tot acht kroonbladen zijn tot op de helft gespleten in spitse slippen. Ze staan stervormig uitgespreid. De kelkslippen zijn lijn- tot lancetvormig. De helmdraad is meestal ongeveer even lang als de helmknop. De stempel is tweespletig.
Herfstbitterling-De bloemen zijn 0,8-1 cm. De kelkslippen hebben drie nerven en liggen na de bloei vlak tegen de doosvrucht aan. Aan de voet zijn ze 1-1,2 mm breed. Ze zijn ongeveer even lang als de bloemkroon.
Zomerbitterling-De bloemen zijn 0,8-1½ cm. De kelkslippen zijn zwak generfd (éénnervig,
maar soms drienervig) en na de bloei ingerold (vaak met een omgerolde rand). Aan de voet zijn ze 0,6-0,8 mm breed. Ze zijn korter dan de bloemkroon.
Herfstbitterling
|
|
|
|
|
|
Zomerbitterling
 © Joop Verburg - verspreidingsatlas.nl |
|
|
|
|
Vruchten en zaden Een doosvrucht. Tweezaadlobbig.
Herfstbitterling
|
|
|
|
|
|
Zomerbitterling
|
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem Zonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige tot natte, matig voedselarme, kalkrijke, humusarme grond (zand met veel schelpgruis).
Groeiplaatsen Duinvalleien, langs duinpaadjes, drooggevallen zandplaten, voormalige strandvlakten, molshopen, rotsachtige plaatsen, kalkgrasland en opgespoten kalkrijke grond.
Verspreiding
Wereld Herfstbitterling. Zuidwest-Azië, Noordwest-Afrika en Zuid- en Midden-Europa. Noordelijk tot in Zuidwest-Frankrijk en het Bovenrijndal bij Mainz, met Nederland als voorpost.
Zomerbitterling. Zuidwest-Azië, Noordwest-Afrika en Zuid-, West- en Midden-Europa.
Bitterling
Herfstbitterling
Zomerbitterling
Nederland Herfstbitterling. Inheems. Zeldzaam.
Zomerbitterling. Ingeburgerd tussen 1950 en 1974. Zeldzaam.
|Herfstbitterling
Zomerbitterling
Vlaanderen Herfstbitterling. Inheems. Zeer zeldzaam.
Zomerbitterling. Inheems. Zeldzaam.
Wallonië Herfstbitterling. Niet in Wallonië.
Zomerbitterling. Inheems. Zeer zeldzaam.
Herfstbitterling
Zomerbitterling
2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl