| 
| 
|
|
|
Bezemkruiskruid - Senecio inaequidens | |
Frysk Biezemkrúswoartel
English Narrow-leaved Ragwort
Français Séneçon du Cap
Deutsch Schmalblättriges Greiskraut
Synoniemen
Familie Asteraceae (Composietenfamilie)
Naamgeving (Etymologie) De naam Bezemkruiskruid heeft te maken met de groeiwijze die wat lijkt op een omgekeerde bezem (door de smalle bladen). De naam kruiskruid is misschien ontstaan door de kruisgewijs staande bladen, maar meer waarschijnlijk is dat het een verbastering is van de Duitse naam Greiskraut. Senecio komt van senex (grijsaard), om het spoedig zichtbaar wordende vruchtpluis. Inaequidens betekent met ongelijke tanden.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur Overblijvend.
Plantvorm Hemikryptofyt.
Hoofdbloei Juni t/m december.
Afmeting 20-110 cm.
|
|
|
|
|
|
Wortels Een diepgaand wortelstelsel.
|
|
|
|
|
|
Stengels De plant is bezemvormig vertakt en weinig of niet behaard. De stengels zijn opstijgend tot rechtopstaand, kantig en meestal glanzend rood. Ze zijn vanaf de houtige voet vertakt. Het onderste, houtige deel overwintert.
|
|
|
|
|
|
Bladeren Giftig. De bladen zijn smaller dan die van de andere inheemse kruiskruiden. Ze zijn lijnvormig, 1-5 (soms tot 8) mm breed, donkergroen, iets vlezig, aan de voet verbreed (een geoorde voet) en halfstengelomvattend. De bladrand is gaaf tot getand.
|
|
|
|
|
|
Bloemen Polygaam. De bloemen vormen een losse, sterk vertakte pluim, die voor de bloei overhangt. De tien tot veertien lintbloemen (straalbloemen) zijn glanzend goudgeel, zelden bleekgeel. De buitenkrans van het omwindsel telt tien of meer blaadjes (gemiddeld dertien), die naar boven toe uitlopen in een witvliezige, franjeachtig getande rand. De vijf meeldraden zijn vergroeid met elkaar. Het vruchtbeginsel is onderstandig.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden De cilindervormige nootjes zijn behaard, met bovenaan sneeuwwit vruchtpluis. Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
|
| |
Biotoop
Bodem Zonnige, zelden licht beschaduwde, vrij open plaatsen (pionier) op matig droge tot vrij natte, matig voedselrijke grond (zand, zavel, löss, mergel en stenige plaatsen).
Groeiplaatsen Langs spoorwegen, duinen, vrij open plekken langs rivieren en kanalen, bermen, grindgaten, mijnsteenbergen, vluchtheuvels, parkeerplaatsen, omgewoelde bermen, opgespoten grond, braakliggende grond, omgewerkte grond, tussen straatstenen, tegen muren, op oude muren, plantsoenen, industrie- en haventerreinen en steile hellingen. In Zuid-Afrika komt de plant voor in de bergen in het oosten op rotsige hellingen en met kiezel bedekte beekbodems.
Verspreiding
Wereld Oorspronkelijk uit Zuid-Afrika. Met wol werd de soort naar Europa, Argentinië en Zuid-Australië verspreid. De eerste vondsten in Europa dateren van rond 1900.
Nederland Ingeburgerd tussen 1925 en 1949. Voor het eerst aangetroffen in 1939 in Tilburg. Algemeen.
Vlaanderen Ingeburgerd. Algemeen.
Wallonië Ingeburgerd. Omstreeks 1920 voor het eerst gevonden bij Verviers i.v.m. de wolnijverheid en sinds ongeveer 1975 ingeburgerd. Vrij algemeen.
Wetenswaardigheden
Zoals vrijwel alle planten van het geslacht Senecio bevat de plant pyrrolizidine alkaloïden. Consumptie door mens en (zoog)dier moet worden vermeden. Het kan leverbeschadiging tot gevolg hebben.
Toepassingen
Vermeerderen Zaaien.
2001-2025 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl