Wilde planten in Nederland en België

Akkerwinde - Convolvulus arvensis

Frysk-Klimmer

English-Field Bindweed

Français-Liseron des champs

Deutsch-Ackerwinde

Synoniemen

Familie-Convolvulaceae (Windefamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Convolvulus stamt af van convolvere (zich ergens omheen wikkelen), omdat de stengel zich bij veel soorten om andere planten windt. Arvensis betekent in akkers groeiend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Geofyt of hemikryptofyt.

Hoofdbloei-Juni t/m november.

Afmeting-20-100 cm.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Wortels-Een kruipende wortelstok met uitlopers.


hasbrouck.asu.edu - cc by-nc 3.0


hasbrouck.asu.edu - cc by-nc 3.0


herbariaunited.org


herbariaunited.org

Stengels-De kale of weinig behaarde stengels worden tot een meter lang en kruipen over de grond of winden tot op geringe hoogte om andere planten. Ook kunnen ze tot ongeveer een halve meter in afrasteringen klimmen. De top van de stengel beschrijft een volledige cirkel (tegen de klok in) in minder dan twee uur.


Matt Lavin - cc by-sa 2.0


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0

Bladeren-De verspreidstaande, gesteelde, 3-4 cm lange bladen zijn langwerpig tot eirond met meestal een spiesvormige of pijlvormige voet (met spitse oortjes). De vrij stompe top heeft een soms kort stekelpuntje en de bladvoet is recht afgeknot, pijlvormig, zwak hartvormig of spiesvormig. Ze hebben een gave bladrand. Er zijn geen steunblaadjes.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0


Frank Vincentz - cc by-sa 3.0


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bloemen-Tweeslachtig. De kleine steelblaadjes zitten halverwege de bloeisengels. De wijd trechtervormige, naar vanille geurende, 2-3 cm grote bloemen staan alleen of met twee bijeen in de bladoksels op een lange steel met twee smalle, draadvormige schutblaadjes, die op enige afstand van de kelk staan (een verschil met Haag- en Zeewinde). De bloemkroon is wit, wit met roze of roze met witte banden, soms heel donker roze of eenkleurig wit, aan de buitenkant zijn de banden dikwijls bruinig. De stempellobben zijn draadvormig. De bloemkroon is vijf of meer keer zo lang als de kelk. De buitenste kelkbladen zijn langwerpig of elliptisch en stomp of uitgerand. Elke bloem is maar één dag open. De alleenstaande bloemen hebben een bovenstandig vruchtbeginsel, vijf kelkbladen, vijf vergroeide kroonbladen, vijf, met de kroonbladen vergroeide, meeldraden en één stijl met twee stempels.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Vruchten en zaden-Een ronde, kale doosvrucht met één tot vier, maar soms meer zaden. Er worden in onze omgeving echter maar zelden rijpe vruchten gevormd. De zaden zijn zeer kort levend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.


Malcolm Storey - bioimages.org.uk - cc by-nc-sa-2.0 uk


Didier Descouens - cc by-sa 4.0


Steve Hurst - USDA-NRCS PLANTS Database


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige, open (pionier) tot grazige plaatsen op matig droge tot matig vochtige, voedselrijke tot zeer voedselrijke, humusarme, niet te zware, meestal verstoorde grond (zand, leem, zavel, mergel, löss, lichte klei en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen-Akkerranden, tuinen, braakliggende grond, ruigten, langs paden, omgewoelde plakken in bermen, gazons, hellingen, spoorbermen, spoorwegterreinen, ruderale plaatsen, tegen hekwerken, greppelkanten, tussen straatstenen, puinhopen, boomkwekerijen, grasveldjes in de duinen, beweide rivierduinen en rivier- en zeedijken.

Verspreiding

Wereld-Oorspronkelijk uit Europa en het Middellandse-Zeegebied.

Nederland-Inheems. Algemeen.

Vlaanderen-Inheems. Algemeen.

Wallonië-Inheems. Vrij algemeen.

Toepassingen

Medicinaal-Thee getrokken van de bloemen zou laxerend werken en werd ook gebruikt bij behandeling van koorts en verwondingen. Koude thee, gemaakt van de bladeren, zou ook laxerend werken en menstruatieklachten verminderen.

Cultuur-De stengels werden gebruikt als bindtouw voor het opbinden van planten e.d. Het is flexibel en sterk, maar niet erg duurzaam.

Vermeerderen-Scheuren (uitlopers). De plant kan sterk woekeren.

Wetenswaardigheden

De volksnamen slaan ook op het kronkelende karakter of op de typische bloemvorm (Klokjeswinde, Pispotjes).

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl